Alvleesklierkanker is een agressieve vorm van kanker die relatief vaak voorkomt in het Westen. De vooruitzichten zijn slecht en de vijfjaarsoverleving is minder dan 5%.

Alvleesklierkanker is zeer lastig op te sporen. De tumor kan zich een tijdje ontwikkelen voordat er symptomen optreden zoals een drukkend gevoel in de buikholte, pij of geelzucht. In veel gevallen zijn er al uitzaaiingen buiten de alvleesklier voordat de tumor wordt opgemerkt. Om de diagnose van alvleesklierkanker te bevestigen worden instrumenten zoals een CT-scan, biopsie en echoscopie gebruikt.

De meest voorkomende vorm van alvleesklierkanker ontstaat in de enzymenproducerende exocriene cellen, die zich verspreid over de hele pancreas bevinden. Dit ontstaat in de kop van de alvleesklier.

In de alvleesklier bevinden zich ook hormoonproducerende endocriene cellen, vooral in het lichaam en de staart van de alvleesklier. Endocriene tumoren (tumoren in de eilandjes van Langerhans) komen zelden voor. Deze tumoren zijn vaak al in een vergevorderd stadium voordat ze symptomen veroorzaken zoals buikpijn of gewichtsverlies.

De behandeling van tumoren in de alvleesklierkop is in de afgelopen decennia aanzienlijk verbeterd. In ongeveer twintig procent van de gevallen is het mogelijk om de tumor operatief te verwijderen. De chirurg verwijdert de kop en soms een deel van het lichaam van de alvleesklier. Hij laat zo veel mogelijk gezond weefsel achter om de alvleesklier nog goed te laten functioneren. De omringende lymfeklieren worden soms ook verwijderd om de kans op terugkeer te verkleinen.

Bestraling kan worden toegediend bij alvleeskliertumoren die niet operatief kunnen worden verwijderd, maar die nog niet zijn uitgezaaid. Soms wordt bestraling in combinatie met chemotherapie toegepast om de pijn te verlichten, de tumor te verkleinen of de tumor zo lang mogelijk onder controle te houden.

Bij veel patiënten met alvleesklierkanker zijn ook andere vitale structuren aangetast zoals de lever voordat de ziekte wordt ontdekt. In dit geval kan chemotherapie worden gebruikt om de tumor te verkleinen en de symptomen te verlichten. Moderne chemotherapie, waaronder het middel gemcitabine, is effectief gebleken bij alvleesklierkanker.

Bij sommige mensen kan de tumor onder controle worden gehouden en verkleind, zodat de symptomen worden verlicht en de kwaliteit van leven verbetert en de levensduur kan worden verlengd. Als er geen verbetering optreedt, is de behandeling vooral gericht op het verlichten van de afsluiting van de galwegen door een stent of een bypass aan te brengen. Ook probeert men een afsluiting van de maag te voorkomen, zodat de patiënt normaal kan blijven eten.